 SỞ GD&ĐT BẮC GIANG
TRƯỜNG
THPT NGÔ SĨ LIÊN
(Đề thi gồm
có 01 trang)
------------------------------------------------
|
ĐỀ THI THÁNG LẦN
1
Năm học 2014 - 2015
Môn: VĂN LỚP 12;
KHỐI: C, D.
Thời gian làm
bài: 120 phút
(không
kể thời gian phát đề)
|
Câu 1 (4 điểm): HỎI
Tôi hỏi đất:
- Đất
sống với nhau như thế nào?
- Chúng
tôi tôn cao nhau.
Tôi hỏi nước:
- Nước
sống với nhau như thế nào?
- Chúng
tôi làm đầy nhau.
Tôi hỏi cỏ:
- Cỏ sống
với nhau như thế nào?
- Chúng
tôi đan vào nhau làm nên những chân trời.
Tôi hỏi người:
- Người
sống với nhau như thế nào?
Tôi hỏi người:
- Người
sống với nhau như thế nào?
Tôi hỏi người:
- Người
sống với nhau như thế nào?
( Hữu Thỉnh)
Đọc văn bản trên và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:
a, Xác định những
biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản trên? (0.5đ)
b, Văn bản trên thể
hiện tâm tư, tình cảm gì của tác giả? ( 0.5đ)
c, Từ văn bản trên,
em hãy tìm cho mình một bài học về lối sống?( 3đ)
Câu 2 (6 điểm): Phân tích đoạn văn sau trong bản "Tuyên ngôn độc
lập" của Hồ Chí Minh:
Hỡi đồng bào cả nước!
"Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ
những quyền không ai có thể xâm phạm được ; trong những quyền ấy, có quyền được
sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Lời bất hủ ấy ở trong
bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của
nước Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều
sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự
do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của
Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn
luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi".
Đó là những lẽ phải
không ai chối cãi được.
----------- Hết ----------
Thí
sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí
sinh:.................................................................... Số
báo danh: .................................
ĐỊNH HƯỚNG CHẤM THI THÁNG LẦN 1
Môn: Văn lớp 12
Câu 1 (4 điểm):
a, Những bpnt được s/d trong vb là:
Điệp từ; Điệp cú pháp; Nhân hóa ( 0.5đ)
b, Văn bản thể hiện sự băn khoăn,
muốn tìm hiểu, khám phá, lí giải..& cũng là cách nêu vấn đề để đánh thức
khả năng nhận thức, tư duy của tác giả với đối tượng giao tiếp về lối sống cần
có của con người trong cuộc sống hôm nay ( 0.5đ)
c, HS cần biết tạo lập văn bản theo
các yêu cầu sau: (3đ)
Yêu cầu về kĩ năng:
Hs biết cách làm bài văn nghị luận
xã hội
Bố cục mạch lạc, cân đối, ý
tứ rõ ràng, lập luận chặt chẽ
Diễn đạt tốt, thể
hiện được sự am hiểu vốn sống thực
tế bằng những dẫn chứng thuyết phục
Yêu cầu về kiến thức:
- Hs có thể trình bày theo nhiều cách khác
nhau sao cho các ý đưa ra phải có sự lập luận chặt chẽ, có cơ sở thuyết phục
- Bài viết trình bày được 1 số ý cơ bản như sau:
* Giải thích khái niệm, từ ngữ (0.5 điểm):
- Hỏi(6 lần):
là biểu hiện của sự băn khoăn, muốn tìm hiểu, khám phá, lí giải..& cũng là
cách nêu vấn đề để đánh thức khả năng nhận thức, tư duy của đối tượng giao tiếp
- Đất, nước, cỏ:
là những vật thể vô tri thuộc thế giới tự nhiên, sự tồn tại và quan hệ giữa
chúng rất tự nhiên song khi bước vào thế giới của nghệ thuật nó trở thành những
ẩn dụ để chở tải suy nghĩ, tình cảm, quan niệm của người nghệ sĩ về thế giới
của con người và những vấn đề thuộc về thế giới ấy
- Sống với nhau:
Quan hệ, cách sống, cách ứng xử giữa các cá thể trong cuộc sống
- Tôn cao nhau:
Ủng hộ, nâng đỡ, đề cao nhau để giúp nhau khẳng định sự tồn tại của cá nhân
mình
- Làm đầy nhau:
Bù đắp, bổ sung cho nhau để trở nên hoàn thiện
- Đan vào nhau để
làm nên những chân trời: Đoàn kết, gắn bó với nhau để làm nên một khối
thống nhất và vững mạnh, cũng là để cuộc sống của mỗi cá nhân được mở rộng phạm
vi mà trở nên phong phú, lớn lao hơn
=> Đặc điểm tồn tại của đất, nước, cỏ qua cái nhìn và
tư duy của con người trở thành bài học về lối sống cho con người. Cần lưu ý tới
sự đối xứng giữa 3 câu hỏi dành cho đất, nước, cỏ với 3 câu hỏi dành cho con
người. Sự đối xứng này khiến bài thơ HỎI trở thành bài thơ giãi bày, đề xuất 1
quan niệm sống bởi trong câu hỏi đã có sẵn câu trả lời.
* Phân tích, lí giải, chứng minh (2
điểm):
- Vì sao con người cần ủng hộ, giúp đỡ, trân trọng , giúp đỡ nhau để cùng
tiến bộ? (1 điểm)
+ Vì mỗi cá nhân khi bước vào cuộc sống đều có thể gặp
phải khó khăn, mắc phải sai lầm, hoặc vấp ngã.. Nếu không có sự ủng hộ, giúp đỡ
của những người khác sẽ rất khó để vươn lên và khẳng định mình
+ Vì khi ủng hộ, giúp đỡ, đề cao người khác thì con người
đã thể hiện được tấm lòng vị tha, nhân ái. Và như thế là con người đã có bản
lĩnh và vượt lên trên được thói nhỏ nhen, ích kỉ, cũng như nỗi sợ hãi của những
người tầm thường luôn sợ người khác hơn mình để ngày một hoàn thiện hơn.
- Vì sao con người cần bù đắp, bổ sung cho nhau để trở nên hoàn thiện hơn?
(0.25 điểm)
Vì c/sống luôn đặt ra rất nhiều yêu cầu, đòi hỏi, thử
thách buộc con người phải đáp ứng, phải vượt qua song mỗi người lại luôn phải
đối mặt với những giới hạn về khả năng của bản thân mình nên rất cần nhận được
sự hỗ trợ, bổ sung..
- Thực tế cuộc sống cho thấy (0.75điểm)
+ Không người nào hoàn toàn tốt hoặc xấu, mạnh hoặc
yếu...ai cũng có thế mạnh và điểm yếu riêng, nếu thế mạnh được phát huy, điểm
yếu được hạn chế thì người đó sẽ có thêm sức mạnh và lòng tin để ngày một sống
tốt hơn
+ Để bù đắp những khiếm khuyết, khắc phục những hạn chế
thì mỗi người cần biết học hỏi từ người khác, không nên sống ích kỉ, riêng rẽ,
xa rời tập thể bởi tinh thần đoàn kết, gắn bó luôn là sự cần thiết cho sự tiến
bộ của mỗi cá nhân nói riêng cũng như sự tiến bộ của toàn xã hội nói chung
* Bình luận, mở rộng và liên hệ: (0.5điểm):
- Trong c/sống, con người rất khó tránh khỏi việc mắc
phải thói đố kị, hẹp hòi, ích kỉ..vốn là những biểu hiện tâm lí dẫn người ta
đến chỗ nghĩ cho mình, sống vì cá nhân mình....Tác giả của bài thơ không cao
giọng giảng đạo đức mà chỉ nêu ra 1 vấn đề, gợi mở để mọi người cùng suy ngẫm,
tự lựa chọn và điều chỉnh bản thân. Và như thế, bài thơ thực sự là 1 bài học vô
cùng thấm thía về cách sống, cách làm người để mỗi người ngày 1 tốt hơn
- Liên hệ và rút ra bài học về cách sống mà bản thân mình
học được
Câu 2 (6 điểm)
Về kĩ năng : Nắm chắc p.pháp làm kiểu bài NLVH về 1đoạn văn
thuộc thể văn chính luận
Biết vận
dụng nhuần nhuyễn các thao tác: Phân tích, so sánh, bình giảng...để làm rõ giá
trị của đoạn văn về nội dung cũng như nghệ thuật; đánh giá được vai trò, ý
nghĩa của đoạn văn đối với các phần còn lại của bản Tuyên ngôn độc lập
Bố cục hợp
lí, lập luận chặt chẽ, diễn đạt trong sáng, mạch lạc, có cảm xúc, dc lấy trong
đoạn văn của đề bài
Bài viết
có thể triển khai theo hướng bổ ngang hoặc bổ dọc (nhóm ý ) để phân tích song
cần triển khai được những ý cơ bản về kiến thức như sau:
Về kiến thức:
* Mở bài (0.5 điểm):
Giới thiệu được về tác giả, tác phẩm và nêu vấn đề cần NL ( Ở đây cần giới thiệu được
vị trí đoạn văn: Thuộc phần mở đầu của t/p "Tuyên ngôn độc lập" ->
Đoạn văn đã thể hiện được tài năng chính luận xuất chúng của người viết)
* Thân bài (5điểm):
a, Phân tích đoạn văn (4đ)
- Ý nghĩa câu mở đầu đoạn văn? (0.5đ)
" Hỡi đồng bào cả nước"
+ Xác định đối tượng trực tiếp mà bản tuyên ngôn hướng
tới là quốc dân đồng bào
+ Lời văn ngắn gọn, giọng văn tha thiết tạo được tâm thế
giao tiếp gần gũi, cởi mở giữa người nói ( một lãnh tụ) với người nghe ( toàn
thể nhân dân) & vẫn giữ được không khí trang nghiêm, trang trọng của buổi
lễ mừng độc lập
-Việc trích dẫn đoạn văn trong bản "Tuyên ngôn độc lập" của nước
Mĩ có gì đặc sắc về nội dung và nghệ thuật ? ( 1.5đ)
Đây là đoạn văn kết tinh tư tưởng chủ đạo của bản
tuyên ngôn nước Mĩ: Khẳng định quyền bình đẳng của con người -> Tư tưởng
tiến bộ này đã được thừa nhận như 1 chân lí & Bác cũng nhấn mạnh đó là
"Lời bất hủ"
Bác coi đó là nền tảng pháp lí để nâng cao, phát triển,
mở rộng thành luận điểm: Suy rộng ra....quyền tự do": Khẳng định quyền
bình đẳng giữa các dân tộc trên phạm vi toàn thế giới. Đây là một trong những
quyền chính đáng của mỗi dân tộc
=> Cách lập luận này là
sản phẩm tư duy lí luận sáng tạo, sắc bén, biến hóa tài tình của Bác khi Bác
thay thế cụm từ "mọi người" bằng "các dân tộc trên thế
giới".
Đây là 1 đóng góp có ý nghĩa lớn lao của Bác đối với
phong trào giải phóng các dân tộc trên thế giới
- Giá trị của việc trích dẫn đoạn văn trong "Tuyên ngôn nhân quyền và
Dân quyền" của Cách mạng Pháp? (1.5đ)
Đây cũng là đoạn văn hội tụ được tinh thần bản
tuyên ngôn của nước Pháp: Khẳng định quyền sống hạnh phúc và tự do của con
người
Sự sắp xếp trình tự 2 bản tuyên ngôn không chỉ vì lí do
thời gian mà còn bởi người viết hiểu sâu sắc mối quan hệ biện chứng giữa quyền
của dân tộc và quyền tự do, hạnh phúc của con người: Có quyền bình đẳng dân tộc
mới có quyền tự do, hạnh phúc của cá nhân -> Cách lập luận như vậy rất khoa học -> Vì thế có tính thuyết phục cao
- Câu kết đóng vai trò như thế nào trong phần mở đầu bản Tuyên ngôn độc
lập? (0.5đ)
Câu kết ngắn gọn, giọng văn đanh thép có vai trò
khẳng định những nguyên tắc, chuẩn mực và có giá trị như những chân lí vĩnh cửu
để đối chiếu, so sánh nhằm chỉ ra và phê phán những biểu hiện phi nguyên tắc,
phi nhân tính mà thực dân Pháp đã thực hiện, thi hành ở Việt Nam trong hơn 80
năm đô hộ ở phần sau của văn bản.
b, Đánh giá chung ( 1đ):
- Đoạn mở đầu có vai trò như thế nào đối với những phần còn lại của tác
phẩm?
Phần đầu là cơ sở chính nghĩa, nền tảng pháp lí của bản
tuyên ngôn ( Bởi Bác đã trích dẫn 2 bản tuyên ngôn ra đời sớm của 2 nước
lớn..đã được cả thế giới biết đến và công nhận..)
- Đoạn văn thể hiện vẻ đẹp nào ở con người Hồ Chí Minh?
-> Vẻ đẹp con
người ĐẠI TRÍ, ĐẠI DŨNG:
Đoạn văn vừa cho
thấy sự khéo léo, thái độ kiên quyết trong đấu tranh chính trị, ngoại giao
(Chú ý nghệ thuật lập luận "dùng gậy ông đập lưng ông" và cách dùng
từ "lời bất hủ", "lẽ phải" khi nói về bản tuyên ngôn của 2
nước đang có âm mưu tái chiếm nước ta...-> Cho thấy: VN luôn đứng về phía lẽ
phải, trân trọng, đề cao lẽ phải...) vừa
bộc lộ tình yêu đất nước & niềm tự hào dân tộc của Bác ( Liên hệ
"Nam quốc sơn hà" và "Bình ngô đại cáo")
- Qua đoạn văn, ta thấy được tài năng chính luận của tác giả như thế nào?
Lập luận chặt chẽ, khoa học, lí lẽ săc sảo, giọng văn
linh hoạt, dẫn chứng xác thực...-> Những đặc sắc nghệ thuật này đã góp phần
làm cho "Tuyên ngôn độc lập" trở thành bản "Thiên cổ hùng
văn" thứ hai của dân tộc sau "Bình ngô đại cáo" của Nguyễn Trãi.
* Kết bài (0.5 điểm): Khái quát và nâng cao vấn đề
No comments:
Post a Comment